درآمد بحث از شبهات و اقسام آن، بحثی پردامنه در اصول است. تقسیم رایج شبهه به حکمیه و موضوعیه از سویی و تقسیم آن به مفهومیه و مصداقیه از سوی دیگر، در بسیاری از کتب اصولی -خاصّه کتب متأخر- به وفور دیده می‌شود. دامنۀ تأثیر این بحث را می‌توان در بحث تمسک به عام در […]

بسم الله الرحمن الرحیم       نقد مبنای «قابلیت رویت با چشم عادی» عبارت به اینجا رسید: و القول «بأنّ الرؤية في الأدلّة تنصرف إلی الفرد المتعارف و الرؤية المتعارفة کما في کثير من نظائرها في الفقه و بأنّ ظاهر الروايات يقرّر أنّ قابليّة رؤية الهلال بالعين المجرّدة لها جهة موضوعيّة»، فهو قبول لصدق […]

بسم الله الرحمن الرحیم       اشکال به رویت با چشم مسلح؛ «میقات بودن هلال» در صفحه پنجم بودیم. در ذیل استفاتائی که شده بود، کلمه اطلاق آمده بود و در خود استفتاء تمسک به اطلاق شده بود. سوال این بود: «لا يمنع من شمول الإطلاق لها، فأيّ وجهٍ لعدم الاعتماد على الأجهزة الحديثة […]

بسم الله الرحمن الرحیم     جزء مستحبی شاگرد: … ( سوال شاگرد ضبط نشده است) استاد: اصل این که در صحیح و اعم و در خصوص صلاه  وضع برای چه چیزی بوده است، بحث خیلی خوبی است. در مباحث الاصول هم حدود ۶٠ صفحه بحث کرده اند که در  بسیاری از صفحات هم بحث […]

بسم الله الرحمن الرحیم       امامت جماعت صبی در جلسه گذشته جلد ۱۳ جواهر صفحه ۲۶۰ را خواندیم. امروز صفحه ۳۲۵ از همان جلد را مختصرا اشاره می‌کنیم. البته مقصودم فقط منابع آن است. تا ببینیم به فرمایش ایشان با این دو نگاه چقدر فضای بحث تغییر می‌کند. دیروز به نماز جماعت مثال […]

بسم الله الرحمن الرحیم       تفاوت موضوع علمی و مقصود علمی استاد: [شما می‌فرمایید] مثلاً یک امام معصوم را در نظر می‌گیریم، هر چه روایت هست از دو لب مبارک این امام -علیه‌السلام- بیرون آمده و در آن به یک آیه‌ای استشهاد شده است را [جمع آوری کنیم.] درست فهمیدم؟ ببینید شما در […]

بسم الله الرحمن الرحیم         توجیه علمی  مذاق شارع، ارتکاز و … و امکان قرار گرفتن آن به‌عنوان یکی از ادلّه استاد: …آن توجیه علمی آن چه است. آن چیزی که به ذهن من برای توجیه علمی آن می‌آید، بیانش این‌گونه است که دلیل شرعی، آن چیزی است که مرام و انشائیّات […]

بسم الله الرحمن الرحیم           ادلّه‌ی قائلین به اعم   « ثمّ إنّه قد استدلّ للأعمّي بوجوه لا بأس بالإشارة إليها؛ و إن كان تقريب أدلّة الصحيحي- بما بيّناه- يقتضي بطلان سند الأعمّي. فمنها: «تبادر الأعمّ». و قد عرفت أنّ المتبادر هو الصحيح. نعم لا إشكال في هذه الدعوى ثبوتا، لما […]

بسم الله الرحمن الرحیم         استاد:حاج اقا [بعد از درس حرکت کردند] برای تشییع بروند، به ایشان خبر دادند که تمام شده است. ایشان هم برگشتند و گفتند «نیّة المؤمن خیرٌ من عمله»[1]. شاگرد: شهادت امام حسن علیه‌السلام که نقل شده بود دیروز است، من از برخی از آقایان شنیدم که می‌گفتند […]

بسم الله الرحمن الرحیم         «و أمّا الاستدلال بروايات إثبات الآثار للصلاة أو بروايات نفي الصلاة عن الفاسدة بسبب فقدان بعض ما يعتبر في الصحّة، فقد يورد عليه: بعدم إمكان نفي ما يحتمل من تقدير الصحيحة في الأوّل و في الثانية، أو الكاملة في الأخير، حتّى يكون الاستعمال في خصوص الصحيحة بلا […]