بسم الله الرحمن الرحیم معانی فعلیّت حکم[1] کلمه فعلیّت خیلی زیاد کاربرد دارد، لفظ خوبی است؛ اما از بس لفظ خوبی بوده در حوزه‌ها و مقام‌های مختلفی،‌ به کار گرفته شده است. فعلیّت در  اصطلاح آخوند: ابلاغ حکم  لذا در کفایه یک فعلیّت در مراتب حکم داشتیم که به معنای ابلاغ حکم بود و تنجز […]

بسم الله الرحمن الرحیم فصل اول: قاعده اولیه، تساقط  کلام آخوند خراسانی [1]فصل دوم[2]، خیلی مطالب پرفایده دارد و خیلی از جاها به درد می‌خورد. اصل  در متعارضین چیست؟ قاعده در متعارضین سقوط یا تخییر است؟ متأخرین اصولیین،کأنه خواستند قاطبةً بگویند که اصل در متعارضین سقوط است[3]. مرحوم شیخ، صاحب کفایه و مرحوم مظفّر قائل […]

بسم الله الرحمن الرحیم مقدمه آنچه که در فضای کلاسیک مشهور است، این است که: الف) اطلاقات اگر در مقام بیان باشند و مقدمات حکمت تام باشد، ناظر به افراد طبیعت هستند و خطابات منحل به تمام افراد مکلفین می شود. ب) احکام و خطابات مقید به بلوغ و قدرت هستند. بنابراین خطابات شامل صبی […]

بسم الله الرحمن الرحیم جلسه٧٨:  ١٣٩۵/١٢/١۴ صلات صبی و حدوث بلوغ در اثناء نماز در جلسه قبل جمع بندی مباحث گذشته را ارائه کردیم اما عبارت را نخواندیم. شاگرد: بنده خلاصه ای از مباحث گذشته را بگویم؟ استاد: بله شاگرد: چون روشن شد که فریضه نسبت به نافله اهمیت دارد، در ما نحن فیه هم […]

بسم الله الرحمن الرحیم جلسه٧٧: ١٣٩۵/١٢/٠۴ اتمام نافله بنابر وجوب استیناف با وجوهی که در جواهر مطرح بود، آشنا شدیم و عبارت حاج آقا هم معلوم شد. زیرا عبارات «اما احتماله» «اما وجوبه» ناظر به جواهر بود. حاج‌آقا برای عدم وجوب استیناف تقریری کردند. اما بنابر قولی که در صورت بلوغ در اثناء نماز، صبی […]

بسم الله الرحمن الرحیم       امکان ثبوتی ترتب عقاب بر اوامر مدیریتی و امتثالی شارع سوال شاگرد در صوت نیست. استاد: یعنی مولی در فضای امتثال، مدیریت می‌کند و آستین بالا می‌زند و به نحو ارشادی یا به نحو امری که از ناحیه خودش است، مدیریت امتثال می‌کند، با این حال چرا برای […]

بسم الله الرحمن الرحیم        صاحب مدارک و فهم خطاب در اشتراط تکلیف دیروز عبارتی از صاحب مدارک ماند که حیف است خوانده نشود. و استقرب العلامة في المختلف أنها تمرينية، لأن التكليف مشروط بالبلوغ، و مع انتفائه ينتفي المشروط . و يمكن المناقشة في اعتبار هذا الشرط على إطلاقه، فإن العقل لا […]

بسم الله الرحمن الرحیم       بلوغ؛موضوعی تکوینی و طبیعی در نظر صاحب جواهر صاحب جواهر وقتی که بحث را به آخر می‌رسانند در صفحه ٣۴، می‌فرمایند: فظهر من ذلك كله أنه لا ينبغي للفقيه التوقف في المسئلة، و القول بالثلاثة عشر[1] و در صفحه ۳۸ می‌فرمایند: الأمر في ذلك كله سهل …غايتها ارتفاع […]

بسم الله الرحمن الرحیم       تعریف بلوغ طبیعی در جواهر آنچه که دیروز عرض کردم به عنوان محور بحث، در جواهر جلد ۲۶، صفحه ۴. که عرض کردم خیلی ذهن اقبال شدید نمی‌کند سریعاً به این‌که بگوید ما در فضای شرع دو تا موضوع داریم: یک موضوع بلوغ طبیعی، یک موضوع بلوغ شرعی. […]

بسم الله الرحمن الرحیم       حجیت ارتکاز متشرعه ارتکاز کاشف از بدنه فقه؛ارتکاز ناشی از استدلال شاگرد: حجیت ارتکازات شارع جزء ظنون است یا جزء قطع؛ به عبارت دیگر حجیت آنها از چه بابی است؟ استاد: حاج آقا مکرر می‌فرمودند که بنده ارتکاز متشرعه را جزء ادله شرعیه می‌دانم و خیلی هم در […]