است، بلكه روايت شده كه آن به دو هزار نماز محسوب است، و روايت شده كه نماز در پشت سر «عالِم»، برابر هزار نماز است، لهذا اجر در آن مضاعف خواهد شد و به سه هزار مى‌رسد، و اگر واقع شود در «مسجد جامع»، مضاعف مى‌شود بر حسب تفاوت نماز در مسجدِ غير آن؛ و آن عبارت است از صد درجه، پس مجموع درجات، به سيصد هزار منتهى خواهد شد.

و اينها همه با اتّحاد مأموم است، و اگر متعدّد شود، مضاعف مى‌شود در هر يك به قدر مجموع در سابقِ آن به ده درجه، و همان كه عدد آنها زياده بر دَه شد، اگر آسمانها كاغذ شوند و درختان قلم گردند و درياها مركّب شوند و انس و جنّ و ملائكه، نويسنده باشند، نتوانند ثواب يك ركعت از آن را بنويسند.

جماعت واجب و مستحبّ

و با جميع آنچه ذكر شد، نماز جماعت واجب نيست، مگر در «جمعه» و «عيدين» با شرايطى كه در محلّ آن ذكر مى‌شود.

و كسى كه قرائتِ حمد و سوره‌اش درست نباشد و مقصّر باشد در صحيح نمودن آن، پس اگر ممكن باشد او را صحيح نمودن حمد و سوره در وقت، به هر يك از فرادى به طريق صحيح يا به جماعت، كفايت مى‌شود.

و اگر در وقت، ممكن نشود او را صحيح نمودن ـ به جهت تنگى وقت و مانند آن ـ معيّن است بر او حاضر شدن[1] بر جماعت؛ و اگر ممكن نباشد به هيچ وجه، واجب نيست بر او جماعت ولكن احوط، حاضر شدن بر جماعت است.

و مشروع نيست [ جماعت ] در نوافل، حتى در نماز روز «عيد غدير»[2] بنا  بر اقوى و احوط، بلى مشروع است در صلات «استسقا».

[1] . به نحوى كه در محلّش گذشت.

[2] . گذشت در محلّش.