زكات گاو

فريضه در گاو در هر «30»، «يك تبيع» نر يا ماده، و در هر «40»، «يك مسنّه»است بدون اختصاص به اوّل «30» يا اوّل «40»، و هر دو واجب است در صورت اجتماع مثل «70».

و فرقى بين صورت مساوات آنچه دارد در نر يا ماده بودن و اختلاف آنها نيست.

و هر چه تعيين مى‌شود، غير او مجزى نيست مگر به عنوان قيمت.

آنچه ثابت است در عين، در صورت تعيين فريضه، همان ثابت است در آن در صورت تخيير، لكن با الغاء خصوصيّت آن نه مطلقاً، بلكه بالاضافه به عِدل آن.

   اسنان فرايض

اسنان فرايض مذكوره در اين رساله به ترتيبى كه ذكر مى‌شود، مأخوذ از لغت و عرف عرب شده است:

1 . «بنت مخاض»، شتر يك ساله است كه داخل سال دوّم شده باشد و مادرش به حسب متعارف، شأنيّت حمل را در اين وقت دارد.

2 . «بنت لبون»، شترى است كه دو سال دارد و داخل سال سوّم شده كه مادرش در اين وقت به حسب شأنيّت داراى شير است.

3 . «حِقّه» ـ به كسر حاء ـ ، شترى است كه سه سال دارد و داخل سال چهارم شده باشد كه مستّحقِ مقاربت با نر است، يا باربردارى به حسب شأنيّت [ دارد ].

4 . «جَذَعه» ـ به فتح جيم و ذال ـ از شتر، آن است كه چهار سال دارد و داخل سال پنجم شده است؛ و اين بالاترين سن است كه از شتر در زكات گرفته مى‌شود به عنوان اصليّت .

5 . «تبيع» ازاولاد بقر، آن است كه يك سال را تكميل و داخل سال دوّم شده باشد.

6 . و «مسنّه»، آن است كه دو سال را تكميل و داخل سال سوّم شده باشد.

   اگر عين فريضه نزد شخص نباشد

و اگر در شترها «بنت مخاض» نبود، واجب نيست شراى آن و جايز است دفع ابن لبون (يعنى نرى كه از دو سال گذشته)، چنانچه داشته باشد؛ و اگر هيچ‌كدام را ندارد، مى‌تواند ابن لبون را خريده و دفع نمايد به عنوان زكات به قصد فريضه يا بدل آن، نه به