1
شروط وجوب زكات در اَنعام ثلاثه، چند چيز است:
شرط اوّل: «نصاب» [ است ] كه قبل [ از ]تكميل آن چيزى واجب نيست.
و آن در «شتر» دوازده [ تا ] است به اين ترتيب: «5» ـ «10» ـ «15» ـ «20» ـ «25» ـ «26» ـ «36»ـ «46» ـ «61» ـ «76» ـ «91» ـ «121 فمازاد»، و در نصاب اخير، تخيير است بين حساب «40» و «50»، چنانچه خواهد آمد، ان شاء اللّه.
در «گاو» دو نصابِ كلّى هست و آن «30» و «40» است، [ و ] در كمتر از «30» و بيش از آن و كمتر از «40»، زكات نيست. و واضح است كه گاهى به حساب «30»، عدد تمام مىشود، و گاهى به حساب «40»، و گاهى به حساب هر دو، مانند «60» و «80» و «70» به ترتيب مذكور. و «گاوميش» و غير وحشى، داخل در حكم مذكور است.
در «گوسفند»، پنج نصاب است به ترتيب مذكور: در «40»، يك گوسفند، در «121» دو گوسفند، در «201» سه گوسفند، در «301» چهار گوسفند؛ در «400» يك گوسفند [ است ]از هر يك صد تا به هر عدد برسد به نحوى كه اگر يك گوسفند تلف شد بعد از حول بدون تفريط، جزئى از «100» جزءِ يك گوسفند از واجب، ساقط مىشود، [ مثلاً ]اگر گوسفندى صد تومان است نود و نه تومان، زايد بر سه گوسفند، واجب است، به خلاف نصاب چهارم [ كه ] تا باقى است، چيزى كم نمىشود از واجب، مگر با ادخال عفو در تالف و عدم اختصاص تالف به نصاب، زيرا نسبت تلف، به همه