برگردد،[1] مضرّ نيست اگر از حلق خارج نشود؛ و اگر در فضاى دهن بيايد، بايد آن را بريزد؛ و اگر عمداً فرو برد، قضا و كفّاره واجب است.

هشتم: «استمنا»، يعنى طلب[2] اخراج منى از خود نمودن به هر قسمى به غير جماع و واجب مى‌شود بر آن قضا و كفّاره.

  احتقان

نهم: «حقنه كردن» به مايع بدون ضرورت؛ و آن مفسد روزه و موجب قضا و كفّاره است على‌الاحوط اگر چه عدم آن، خالى از قوّت نيست[3] و [ حقنه كردن  ]به جامد مكروه است، لكن احوط ترك آن است.

  بقاى بر جنابت عمداً

دهم: بقاى بر جنابت عمداً تا به طلوع فجر، چه جنابت به سبب احتلام، يا به سبب ديگر [ باشد ] و آن حرام[4] و مبطل روزه و موجب قضا و كفّاره است؛ و اين حكم در روزه شهر رمضان و قضاى آن ثابت است، بلكه در قضاى رمضان، مانع از انعقاد صوم است عمداً و نسياناً؛ و در جميع اقسام روزه حتى در صوم مستحب، احوط عدم بقاى بر جنابت است اگر چه جواز، خالى از قوت نيست،[5] خصوصاً در صوم مستحب. و مثل

[1] . اگر از حلق خارج نشود، يا آن كه بى‌اختيار باشد در آمدن و رفتن.

[2] . و مقصود از آن در اين مقام، انزال منى است به اختيار؛ و اما مجرّد طلب، پس داخل در نيّت مفطر است.

[3] . بلكه اظهر، مفسد بودن احتقان به مايع است اگر چه با ضرورت باشد.

[4] . حرمت، در صورت وجوب تعيّنى روزه است، چنانچه مذكور مى‌شود.

[5] . بلكه الحاق واجبات معيّنه به روزه رمضان و واجبات موسّعه، به قضاى آن، خالى <->