فصل اول

موارد وجوب خمس[1]

واجب است خمس در اشيايى:

1 . غنيمت

از آن جمله، غنايم دار الحربِ بين مسلمين و كفّار به محاربه‌اى كه موجب حليّت اموال آنها و اسير كردن زنها و اطفال آنها است، نه مطلق كفر و اباحه قتل و نجاست.

و فرقى نيست بين منقول و غير منقول از زمينها بنا بر اظهر.

و استثنا مى‌شود از غنايم، صفوِ آنها و برگزيده‌هاى آنها كه مورد اختيار نبىّ ـ صلّى‌اللّه‌عليه‌وآله‌وسلم ـ يا امام ـ عليه‌السلام ـ است. و بعد از اخذ آنها، از بقيه، خمسِ براى شش سهم مذكورِ در آيه شريفه، اخذ مى‌شود. و مقتضاى بعض روايات، اختصاص زمينهاى مخصوصِ به ملوك، به امام است.

و هم چنين استثنا مى‌شود از غنيمت، آنچه صرف شده ـ مثل اجرت حمل و حفظ ـ قبل از تخميس آن ؛ و هم چنين جُعلها كه قرار داده شده براى مصلحت همان جهاد و فتح مسلمين؛ و آن خارج از خمس است از طرف جاعل و مسلمين و مجعولٌ‌له؛ اگر چه مجعولٌ‌له بر او خمسِ اكتسابْ تعلّق بگيرد با شروط آن.

و اظهر تقدّم «سلب» است كه لباس مخصوص به قاتل است بر تخميس، مثل تقدّم جعائل، چه لازم باشد شرط امام يا نه.

[1] . 19 صفر الخير 1399 هـ .