جمع ميانه صوم و قضا، احوط است؛ و كافى است در حصول ظن، اماره يا تجربه، يا قول كسى كه مفيد آن باشد، هر چند كافر باشد.

س . از مسافر، روزه واجب در سفر صحيح است يا نه؟

ج . صحيح نيست، مگر روزه سه روز بدل «هَدْى» و هيجده روز بدل از براى كسى كه بيرون رفته باشد از «عرفات» قبل از غروب آفتاب عمداً.

  نذرِ روزه در سفر

س . روزه‌اى كه نذر كرده باشد گرفتن آن را در سفر و حضر، هر دو يا سفرِ تنها، صحيح است يا نه؟

ج . صحيح است.[1]

  روزه مستحبى در سفر

س . روزه مندوب در سفر، جايز است يا نه؟

ج . بلى جايز است سه روز از براى حاجت در «مدينه مشرّفه»؛[2] و در غير آن، احوط استحباباً[3] اتيان است به رجا.

<-> صوم به رجاى عدم ضرر و در واقع مضرّ نباشد ـ تامّل است؛ بلى مى‌تواند با خوفِ ضررِ عقلايى، افطار نمايد. و همچنين در صحّت روزه مضرّ واقعى بدون خوف اگر چه وجوب اعاده يا قضا با واقعيت ضرر بدون خوف ايضاً، محلّ تأمّل است.

[1] . و لحوق نذر مطلق با التفات به اطلاق در حال نذر ـ اگر چه در عبارت مذكور نباشد ـ به صورت ذكر در عبارت نذر به يكى از دو وجه مذكور در متن، محتمل است، لكن احتياط ترك نشود.

[2] . به نحو مأثور مذكور در صحيح «معاوية بن عمار» از تعيين ايّام روزه و نماز و دعا و غير آن.

[3] . اين احتياط ترك نشود.