1
<-> آن مشكوك فعلاً با قضاى محتمل ديگر، بعد از نماز است.
و اگر در حال قيام، شك كرد در سهو از سجود در يكى از دو ركعتهاى گذشته، با علم به سهو، احوط تدارك ممكن التّدارك و قضاى محتمل ديگر و اعاده نماز است.
و اگر عالم بود به ترك سجدهاى يا قرائتى بعد از نماز، يا بعد از امكان تدارك يكى از آنها در نماز، احوط قضاى سجده و سجده سهو است، وگرنه تدارك مىكند آنچه را كه در محلّ فعلى آن است، و اعتنا نمىكند به آنچه مورد قاعده تجاوز است به دخول در غير؛ و اگر هر دو، مورد قاعده است، با امكان تدارك، احوط تداركِ هر دو در نماز و اعاده نماز است، مگر آن كه قرائت را به قصد قربت فعليّه و قرآنيّتِ بىمحذور به جا آورد، كـه محتمل است عدم لزوم اعاده نماز، و سجود سهو براى زيادتىها به جا مىآورد.
و اگر شك كند در ترك سجده يا تشهد سهواً، با علم به يكى از آنها بعد از سلام نماز، احتياطاً قضاى هر دو و اعاده اصل نماز مىنمايد؛ و اگر در اثنا و با وجود محلّ تدارك باشد ـ مثل شكّ در ترك سجود، يا تشهد در حال جلوس از همان ركعت ـ احتياطاً هر دو را به جا مىآورد و اعاده نماز مىنمايد؛ و همچنين در صورت عدم دخول در ركن ديگر، مثل آن كه در حال قيامِ قبل از ركوع، اين علم و شكّ باشد؛ و اگر در محلّ تشهد و خارج از محلّ سجود باشد ـ مثل آن كه تشهد فعلى و سجود در ركعت سابقه باشد ـ اكتفا به فعل تشهد بنمايد.
و اگر بعد از نماز، يقين كرد به ترك سجده يا ركوعى سهواً، احوط اعاده نماز است بعد از قضاى سجده، و همچنين در صورت علم و شك در اثنا با دخول در ركن ديگر؛ و <->