<-> عدم لزوم استقبال در نافله و لزوم در غير آن و حكم مسافر

بر مسافر، استقبال در فرايض، واجب است. و جايز نيست نماز فريضه بر دابّه در صورت ترك استقبال يا واجبات ديگر نماز، مگر در وقت ضرورت به نحوى كه خواهد آمد.

و اظهر عدم وجوب استقبال است در «نافله منذوره»، مگر در نذر هم قصد استقبال باشد. و از جمله فرايض است نماز بر جنازه كه استقبال در آن لازم است. و فريضه‌اى كه معنون به استحباب فعلى باشد، مانند «نماز عيدين» و «فريضه معاده»، اگر چه به احتياط استحبابى اعاده شود، احتياط در جريان حكم فريضه در آنها است.

  قبله شخص سواره و پياده

و در ضرورت مانعه از نزول، فريضه را بر مركوب مى‌تواند به جا آورد و تا مى‌تواند ابعاض آن را با استقبال به جا مى‌آورد؛ و اگر نتواند، كافى است بدون استقبال و اعاده ندارد با رعايت مسأله جواز بدار و عدمش.

و احوط عدم ترك استقبال در تكبيرة الاحرام است با تمكّن از آن، اگر چه با منحرف كردن مركوب از جهت سير باشد، به خلاف ساير ابعاض نماز كه با تمكّن در سير، به «جهت» استقبال مى‌كند، نه مطلقا.

و همچنين احوط، رعايت ابعدِ از استدبار، بلكه اقربِ به جهت قبله است با موافقت با ضرورى از سير و تمكّن از رعايت مذكور. و در ساير افعال نماز، رعايت عمل مختار با تمكّن ـ اگر چه به نزول در خصوص آن فعل مثل ركوع و سجود باشد ـ مى‌نمايد؛ و اگر متمكّن نباشد، روى مركب به جا مى‌آورد به انحناى ركوعى و سجودى با وضع جبهه بر زين مثلاً؛ و اگر متمكّن نباشد با ايماى به سر، با اخفضيّتِ <->